Przedsiębiorstwo to nie tylko przedsiębiorca i jego działalność – przedsiębiorstwo to także budynki, urządzenia i pojazdy. Dobra, rzeczy, które przedsiębiorca wykorzystuje w swojej działalności to aktywa. Część z nich należy do grupy środków trwałych, które należy wykazać w ewidencji – a przy tym również ich wartość. Jak ją określić? Odpowiemy na to pytanie w tym artykule, najpierw jednak należy wiedzieć, czym sam środek trwały jest.
Czym są środki trwałe?
To złożone pojęcie znajduje swoją definicję w artykułem 3 Ustawy o rachunkowości. Zgodnie z ustępem 1 punktem 15 tego artykułu przez środki trwałe należy rozumieć rzeczowe aktywa trwałe o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Należy podkreślić, że środkiem trwałym będą także aktywa, które nie są rzeczowe i trwałe, ale zostały z nimi zrównane na mocy ustawy. Dalej ustawa wskazuje, że chodzi szczególnie o nieruchomości, maszyny, urządzenia, środku transportu oraz inne rzeczy, ulepszenia w obcych środkach trwałych, a także inwentarz żywy. Dodatkowo zastrzega się, że jeżeli taki środek trwały jest przedmiotem umowy najmu, dzierżawy lub leasingu, należy zaliczyć do środków trwałych jednej ze stron tej umowy (której – określa ust. 4 tego samego artykułu). Na koniec trzeba zaznaczyć, że istnieje jeszcze kategoria środków trwałych w budowie – zaliczanych do aktywów trwałych środki trwałe w okresie budowy, montażu lub ulepszenia.
Czytaj też: Co trzeba wiedzieć o amortyzacji środków trwałych?
Jak określić wartość środka trwałego?
Na wstępnie trzeba zaznaczyć, że zależnie od dokonanych ulepszeń i innych faktów wartość środka trwałego może ulec zmianie. Niezależnie od tego zawsze zacząć należy od wycenienia wartości początkowej. Wartość początkowa to cena nabycia lub koszt wytworzenia danego środka, przy czym może ona ulegać aktualizacji na podstawie odrębnych przepisów. Następnie wartość początkową powiększa się o koszty ulepszenia takiego środka trwałego, polegającego na przebudowie, rozbudowie, modernizacji lub rekonstrukcji i powodującego, że wartość użytkowa tego środka po zakończeniu ulepszenia przewyższa posiadaną przy przyjęciu do używania wartość użytkową, mierzoną okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych przy pomocy ulepszonego środka trwałego, kosztami eksploatacji lub innymi miarami. Dodatkowo odlicza się odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, którą służą do uwzględnienia utraty wartości środka trwałego.
Po co określać wartość środków trwałych?
Wynika to z obowiązków ciążących na każdym przedsiębiorcy prowadzącym księgi rachunkowe. Przedsiębiorca musi prowadzić ewidencję środków trwałych i wykazać w nich informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych. Podobny obowiązek ciąży także na przedsiębiorcach prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów – ci muszą wykazać ewidencję środków trwałych. Niezależnie od formy rachunkowości, prowadzenie ewidencji środków trwałych i amortyzacji to skomplikowane zadanie. Wśród wymaganych danych należy wskazać wartość początkową, stawkę amortyzacyjną, kwotę odpisu amortyzacyjnego, zaktualizowaną wartość początkową, zaktualizowaną kwotę – a to tylko część. Z tego powodu warto powierzyć prowadzenie rachunkowości naprawdę dobremu biurze – takiemu jak nasze – ponieważ w tej kwestii nie można popełnić żadnego błędu.
